ABD,5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri atmosferine girerken Cumhuriyetçilerin aday adayı olan eski başkan Donald Trump’ın NATO hakkındaki sözleri tartışılmaya devam ediyor.
Trump’ın hafta sonu Rusya’nın savunma harcamalarına adil bir şekilde katkıda bulunmayan NATO ülkelerine ‘ne isterse yapmasına’ izin verilmesi gerektiği yönündeki açıklaması büyük tepki toplamıştı. Trump, “Ödemediniz mi? Borçlu musunuz? Hayır, sizi korumazdım. Aslında onları ne halt istiyorlarsa yapmaları için cesaretlendirirdim. Ödemelisin. Faturalarınızı ödemelisiniz” ifadelerini kullandı.
Daily Mail’in hazırladığı haritada NATO üyesi ülkelerin harcamaları gözüküyor. Türkiye’nin oranının yüzde 1.31 olduğu görülüyor.
2014 yılında NATO üyeleri gayrisafi yurt içi harcamalarının (GSYİH) %2’si oranında savunma harcaması yapmayı taahhüt etmişlerdi. Ancak İngiliz medyası en güncel verileri paylaşarak NATO’nun 31 üyesinden sadece 11’inin bu hedefe ulaştığını ortaya çıkardı. İngiliz Daily Mail gazetesi, “Hangi ülkeler minimum olan yüzde 2’yi harcıyor ve hangi ülkeler ABD ve İngiltere’nin korumasına sırt dayıyor. Bu grafik, Avrupa’nın üçte birinin faturalarını ödemediğini gösteriyor” başlığını kullandı.
Geçen yıl Temmuz ayında yapılan tahminlere göre 31 NATO ülkesinden sadece 11’i 2023 yılında GSYH’nin %2’si oranında savunma harcaması hedefini tutturma yolunda ilerledi. Bu üyeler sırasıyla %3.9 ve %3.49’luk katkı sağlayan Polonya, ABD, Yunanistan, Estonya, Litvanya, Finlandiya, Romanya, Macaristan, Letonya, İngiltere ve %2.03’lük oranla eşiği henüz geçen Slovakya oldu.
AB’nin ekonomik ağır toplarından ve birliğin kurucu üyelerinden olan Fransa ve Almanya ise sırasıyla %1.9 ve %1.57’lik oranlarla barajı geçemedi. Alman yetkililer, kısmen Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına yanıt olarak kurulan 1 milyar euroluk özel bir fon sayesinde bu yıl %2’lik hedefi tutturmayı beklediklerini belirttiler. GSYH’nin %2’si oranındaki savunma harcaması hedefini tutturamamasına rağmen Almanya, Ukrayna’nın silahlanmasına en fazla katkıda bulunan ikinci ülke konumunda ve Şansölye Olaf Scholz diğer AB ülkelerini daha fazla katkıda bulunmaya zorluyor.
NATO rakamlarına göre, ulusal GSYİH’ye oranla en düşük harcama yapanlar sırasıyla sadece %1.26, %1.26 ve %0.72 ile İspanya, Belçika ve Lüksemburg oldu. Lüksemburg’un diğer NATO ülkelerine kıyasla küçük boyutu ve kaynakları göz önüne alındığında, aynı gereklilikleri karşılaması beklenmemekte ve İzlanda ise kurucu NATO üyesi olmasına rağmen kendi ordusuna sahip olmadığı için listede yer almıyor.
YENİ VERİLER PAYLAŞILACAK
Veriler hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre, NATO’nun önümüzdeki günlerde daha fazla müttefikin %2’lik hedefi karşıladığını gösteren güncellenmiş rakamlar yayınlaması bekleniyor.
Güvenlik bloğunun yakın gelecekte 32 ülkeye genişlemesi de planlanıyor ve İsveç, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın çıkardığı engeller nedeniyle başvurusunun onaylanmasını bekliyor.
Ancak mevcut rakamlara göre, İzlanda ve Lüksemburg hariç olmak üzere, savunma harcamaları GSYH’nin %1.5’inin altında kalan yedi üye ülke var.
Daily Mail’in paylaştığı verilere göre Türkiye, İspanya ardından geldi. Türkiye’nin harcamasının GSYİG’in yüzde 1.31’ine denk geldiği belirtildi.
